Otomobillerin fren sistemi hidrolik sıkıştırma yöntemiyle çalışırlar. Hidrolik sıkıştırma ise bir yağ basıncı ile sağlanır. Bu yağların çeşitlerine DOT 3, DOT 4 ve DOT 5 adı verilmektedir. Peki bu yağlar arasındaki farklar nedir? Aracınız için en uygun fren hidrolik yağı hangisi sorusuna cevap arayalım.
Fren hidrolik sıvıları aynı motor yağları gibi bir numara ile belirlenir. DOT nedir diye soracak olursanız DOT " Amerikan Ulaştırma Bakanlığı" anlamına gelmektedir. Fren hidrolik sıvılarıyla ilgili standartları Amerikan Ulaştırma Bakanlığı düzenlenmiştir ve tüm dünya tarafından kabul görmüştür.
İlk olarak kısaca fren sisteminin nasıl çalıştığına biraz göz atalım. Siz ayağınızı frene bastığınız anda fren merkezi tarafından fren balatasına baskı uygulanır. Balatalarınız diski sıkıştırır ve aracınız yavaşlar veya durur. (Bkz: Fren Balatası Nedir Nasıl Çalışır? )
İşte bu baskı bir hidrolik sıvısı tarafından sağlanır. Tüm motorlu taşıtların fren sistemlerinde bulunan bu hidrolik sıvılar DOT3, DOT4 ve DOT5 olarak kategorilenmiştir. Bu yağların hepsinin ortak özelliği ise havan nem emme (hidroskopik) olmalarıdır. Bu yağlar kaynama noktalarına göre kategorize edilmiştir. İlk olarak bu fren yağları arasındaki farklara bir göz atalım
DOT 3 Fren Yağı Nedir?: DOT 3 fren yağı glikol ve glikol eterinin karışımından meydana gelmiştir. Diğerlerine göre daha ince yapıdadır. Günümüzde kullanılan otomobillerin bir çoğunda bu numara hidrolik yağı kullanılmaktadır. Kaynama noktası 145 derecedir.
DOT 4 Fren Yağı Nedir?: DOT 4 fren yağı glikol ve glikol yağının yanı sıra borat içerir. DOT 3'e göre hem biraz daha kalın hemde uzun ömürlüdür. Kamyon, Tır, Otobüs gibi araçlarda kullanılır. Kaynama noktası 155 derecedir.
DOT 5 Fren Yağı Nedir: DOT 5 fren yağı diğerlerinin aksine silikon bazlıdır. DOT3 ve DOT 4 fren yağları pembe kırmızı bir renkte iken DOT 5 fren yağları mor renktedir. Kaynama noktası 205 derecedir.
En Uygun Fren Hidrolik Yağı Hangisidir?
Aracınızda yukarıda saydığımız fren hidrolik yağlarından herhangi birisini kullanabilirsiniz. DOT 3 ve DOT 4 birbiri ile benzemektedir. Ancak DOT 5 fren hidrolik sıvısı diğerlerinin aksine slikon bazlıdır. DOT 5 fren hidrolik yağı, silikon yapısı nedeniyle uzun süre dayanmaktadır. Hatta ömürlük yağ adı da verilmektedir. DOT 5 fren yağının kaynama noktası diğerlerine göre daha yukarıdadır. Yani sürekli frenleme gerektiren koşullarda otomobil kullanıyorsanız DOT 5 yağ kullanmalısınız. Ancak DOT 5 yağını kullanmadan önce mutlaka fren sisteminde bulunan daha önceki hidrolik yağlarının boşaltılması gerekir. DOT 3 ve DOT 4 yağlar birbiri ile karıştığında bir sorun olmaz. Ancak bu yağlardan birisiyle DOT 5 yağı kullanıldığı zaman tepkime gerçekleşir ve hidrolik sıvısı çamur benzeri bir yapı alır ve özelliğini kaybeder. Bu sebeple fren sisteminde başka yağ kalmadığından emin olana kadar boşaltılması gerekir.